Kleur bekennen: Hoe jouw datavisualisaties de test van kleurenblindheid doorstaan
Kleurgebruik is een belangrijk onderdeel van datavisualisatie. Met kleur kan je namelijk gemakkelijk een boodschap overbrengen. Zo heeft iedereen met groen de associatie “goed” en met rood de associatie “slecht”, maar wist je dat 8% van de mannen rood en groen niet van elkaar kan onderscheiden? Dit wordt ook wel kleurenblindheid genoemd. Niet alleen mannen hebben hier last van, maar ook 0.5% van de vrouwen in Nederland. Als je hier stil bij staat, betekent dat dat 1 op de 12 collega’s op kantoor problemen kunnen ervaren met het interpreteren van een visualisatie. Dat is ontzettend veel!
Hoewel er verschillende soorten kleurenblindheid bestaan, is het maken van datavisualisaties die voor iedereen gemakkelijk te begrijpen zijn eigenlijk vrij eenvoudig: het komt allemaal neer op het maken van de juiste keuzes. In deze blog geven wij je een paar eenvoudige tips om jouw datavisualisaties kleurenblindvriendelijk te maken!
Wat is kleurenblindheid?
Iemand die kleurenblind is, kan sommige kleuren niet goed van elkaar onderscheiden of ziet helemaal geen kleuren. De kegels in het netvlies, die zorgen voor de perceptie van kleur, schakelen dan niet goed, waardoor diegene de kleuren niet ziet zoals ze in werkelijkheid zijn. De meest voorkomende variant van kleurenblindheid is rood-groen kleurenblindheid. In dat geval heeft iemand moeite om rode en groene tinten van elkaar te onderscheiden. Ook heb je geel-blauw kleurenblindheid, maar dit komt minder vaak voor.
Tips voor het maken van kleurenblindvriendelijke datavisualisaties
1 Kies de juiste kleuren
Gezien de verschillende vormen van kleurenblindheid, kunnen wij ons voorstellen dat je denkt: is het überhaupt mogelijk om een kleurcombinatie te kiezen die, ongeacht kleurenblindheid, onderscheiden kan worden door iedereen? Dat is zeker mogelijk! Zo heeft Tableau een kleurenpalet dat rekening houdt met kleurenblindheid. Daarnaast kan je het beste de volgende problematische kleurencombinaties ontwijken: rood/groen, groen/bruin, groen/blauw, blauw/grijs enzovoort.
2 Besteed aandacht aan contrasten
Wanneer je in jouw visualisatie gebonden bent aan bepaalde kleuren (bijvoorbeeld vanwege de huisstijl), dan kan je verschil aanbrengen door aandacht te besteden aan het contrast van kleuren. Mensen die kleurenblind zijn kunnen namelijk wel verschillen waarnemen qua contrast en helderheid. Maak de kleuren donkerder en lichter voor een uitgesproken contrast. Daarnaast kun je spelen met verschillende tinten, evenals helderheid en verzadiging.
3 Maak gebruik van verschillende vormen, patronen, texturen of labels
Een andere manier om ervoor te zorgen dat mensen jouw visualisatie volledig kunnen begrijpen, is door iets anders dan kleur te gebruiken om verschillen aan te duiden. Zo kan je het gebruik van symbolen in tabellen, verschillende vormen in scatterplots, patronen op een map en stippellijnen in lijndiagrammen overwegen. Bedenk wel: less is more. Wanneer je tien verschillende vormen, symbolen of patronen gebruikt, is de kans groot dat dit het doel voorbij schiet.
4 Pas het KISS principe toe
Het KISS principe is de gouden regel voor datavisualisatie: ‘Keep it stupid simple’. Om jouw dashboard voor iedereen toegankelijk te maken, is het belangrijk om het design zo eenvoudig mogelijk te houden. Door het KISS principe te hanteren, zorg je ervoor dat jouw dashboard overzichtelijk blijft en de visualisaties makkelijk te begrijpen zijn.
Meer weten over datavisualisatie?
Het optimaliseren van datavisualisaties voor mensen met kleurenblindheid is belangrijk voor zowel toegankelijkheid als inclusie. Hoe meer mensen je kunt aanspreken met jouw datavisualisatie, hoe meer impact jouw werk zal hebben. Wil je weten waar je nog meer rekening mee moeten houden bij datavisualisatie? Neem dan contact met ons op.
